ပယ္လတန္တာဘိုင္

 ဟိုက္ဒေရားလစ္တာဘိုင္အမ်ိုးအစား။

မိမိတို႔ တိုင္းတာခ်က္အရ ရရွိနိုင္မည္႔ ေရအျမင့္ ႏွင္ ထုပ္လုပ္နိုင္မည့္ စြမ္းအားေပၚမူတည္ျပီးဟိုက္ ဒေရား လစ္တာဘိုင္ အမ်ားအစားေရြးခ်ယ္ ရ မည္ျဖစ္ ပါသည္။

 (၁) ပယ္လတန္တာဘိုင္။
ပယ္လတန္တာဘိုင္ကို ေရအျမင့္မ်ားမ်ား ရေသားေနရာမ်ားတြင္ အသံုးျပဳပါသည္။ဒလက္ (disc) ခ်ပ္၀ိုင္း တြင္ ခြက္မ်ားကိုတပ္ဆင္ျပီး သံုးပါသည္။nozzel မွ
ပန္းထြက္လာေသာ အေရသည္ ခြက္မ်ားကိုထိရာတြင္ ခြက္အလယ္ရွိ (ridge) အားျဖင့္ တဖက္တခ်က္ခြဲ ျပီး ဂ်က္ကို ေျပာင္းျပန္စီးေစျခင္းျဖစ္ ခြက္မွ ခ်က္၀ိုင္းသို႔
ဖိအားေပးပါသည္။

nozzel အလယ္တဲ့တဲ့တြင္ အသြင္းအထုပ္ အက်ဥ္းအက်ယ္ျပဳလုပ္ နိုင္ေသား ဘားတခုပါရွိပါတယ္။ ၄င္း ဘားကို ကားျခင္းျဖစ္ တာဘိုင္ ဒလက္
အျမန္ အေႏွးျပဳလုပ္နုိင္ပါသည္။တာဘိုင္ shaft မွ generator နွင္ တန္းဆက္ထားျပီး အထြက္ လွ်ပ္စစ္ ဗို႔အားကို စံနွဳန္းတခုျဖစ္ ခ်ိန္ညွိထားပါသည္။

ဟိုက္ဒေရားလစ္ တာဘိုင္

 ဟိုက္ဒေရားလစ္တာဘိုင္။

အမ်ိဳးအစား ေရြးခ်ယ္နည္း။ဟိုက္ဒေရာလုစ္တာဘိုင္အမ်ိဳးအစား ဟိုက္ဒေရာလစ္ တာ ဘိုင္ ကိုေအာက္ပါအတိုင္း အမ်ိဳးအစားခြဲးျခင္း။

Impulse turbine အမ်ိဳးအစား တြင္ ေရအျမင့္ကို velocity head သို႔ေျပာင္း ျပီး ဒလက္ ကို ေရစီးျဖင့္ လည္ေစသည္။ပယ္လတန္တာဗိုင္သည္ အထက္ပါအမ်ိဳး အစားျဖစ္သည္။ ဒလက္၏ စက္၀န္းတြင္ ခြက္တပ္ျပီး nozzle မွ jet ပန္႔ ျဖစ္ ထိုးျပီးဒလက္ကိုလယ္ေစပါသည္။

Reaction turbine အမ်ိဳးအစားသည္ pressure head ေၾကာင့္ ေရစီး တြင္ လည္ ေစပါသည္။ ဖရန္စစ္တာဘိုင္ ၊ ေရာစီးတာဘိုင္ ၊ ရဟတ္တာဘိုင္ တို႔မွာတံု႕ျပန္တာဘိုင္အမ်ိဳးအ စားျဖစ္သည္။

(၁)ဖရန္စစ္တာဘိုင္ တြင္ ေရသည္ဒလက္အတြင္းသို႕ခ်င္း၀က္ေၾကာင္းအလိုက္ စီး၀င္ျပီး ၀င္ရိုးေၾကာင္း အတိုင္းစီးထြက္ရာတြင္ ေရစီးေၾကာင္းသည္ ဒလက္အတြင္း

ေျပာင္းလဲးသည္။

(၂)ေရာစီးတာ ဘိုင္ တြင္ ေရသည္ ဒလက္အတြင္း သို႕ ၀င္ရိုးလားရာဖက္ ႏွင့္ ေစာင္းျပီးစီး၀င္သည္။

(၃) ရဟတ္ တာဘိုင္ တြင္ ေရသည္ ၀င္ရိုးေၾကာင္းအတိုင္း လည္ပတ္ဘီးကိုျဖတ္စီး၀င္သည္။

(၄) impulse turbine ကိုေျပာင္းျပန္ လည္ေစျခင္းျဖင့္ ပံစက္အေနျဖင့္ အသံုးျပုလွ်င္ ျပန္ေျပာင္းႏိုင္ပံ့စက္ တာဘိုင္ ဟုေခၚသည္။

ေဒါက္တာေအာင္၀င္းထဋ္

ေဒါက္တာေအာင္၀င္းထြဋ္။

ေဒါက္တာေအာင္၀င္းထြဋ္ ေရးသားေသား ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ား နည္းပညာေလ့လာ သူမ်ား အတြက္ ပညာ ရပ္မ်ားကို မည္သို႔မည္ပံုေလ့လာရမယ္ နည္းလမ္းေကာင္းမ်ား။

Efficiency

efficiency (အက်ိဴးရွိမႈ) ဆိုသည္မွာ စက္ယႏၲယား တခုအတြင္းသို႔ စြမ္းအင္တစံု တရာေပးသြင္းလိုက္ျခင္းျဖင့္ ျပန္လယ္ထြက္ေပၚလာေသား အသြင္ေျပာင္းစြမ္းအင္၏ ရရွိမႈကို ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္သည္။ ဥပမာ။ ။ လ်ွပ္စစ္မီးဖိုတခုကို ၁၅၀၀ watt ရွိေသာ လ်ွပ္စစ္စြမ္းအားေပးသြင္းျခင္းျဖင့္ ၄င္းမီးဖိုမွ ၁၀၀၀watt ႏွင့္ညီမ်ွေသား အပူစြမ္းအင္ျဖစ္ေပၚလာလ်ွင္ ၄င္း၏အက်ိဴးျဖစ္ ပမာဏ efficiency = output/input = 1000/1500 = 0.67%

ဗို႕အားေျပာင္းလဲးမႈကိုလိုက္ျပီးေျပာင္းလဲသြားေသာ မီးသီးမီးဇာ၏ ခုခံမႈ(resistance).

 

100watt - 230 volt ဓါတ္ေငြ႕သြင္းထားေသာမီးသီး တလံုးကို စမ္းသပ္ျပီး ဂရပ္ဆြဲၾကည္႕ ရာ မ်ဥ္းေကြး A သည္ TUNGSTEN မီးဇာပါေသာမီးလံုး၏ခုခံမႈမ်ားျဖစ္သည္။မ်ဥ္းေကြး B သည္ ဖေရာင္းတိုင္ 50 အား (50 - candlepower) ရွိေသားကာဗြန္ မီးဇာပါသည္႕ မီးလံုး၏ စမ္းသပ္မႈမွရွိေသာ ခုခံမႈမ်ားျဖစ္သည္။ ထိုစမ္းသပ္မႈမွသိရွိရသည္ မွာ tungsten မီးဇာ၏ ခုခံမႈသည္ အပူခ်ိန္တိုးလာ သည္နွင့္ အမွ် ခုခံမႈ (ohm)တန္ဖိုးတိုးလာသည္ကိုေတြ႕ရွိနိုင္သည္။230 volt ေပးသြင္းေသားအခါ မီးဇာ filament ၏ခုခံမႈသည္ မီးသီးေအးေနေသားအခါ ရွိေသာ ခုခံမႈတန္ဖိုး၏ ဆယ္ဆခန္႕ ရွိေၾကာင္းေတြ႕နိုင္သည္။
ကာဗြန္ မီးဇာ ပါေသာ မီးလံုး၏ ခုခံမႈသည္ အပူခ်ိန္တိုးျမင့္လာသည္ နွင့္ အမွ် ခုခံမႈ (ohm)တန္ဖိုးေလွ်ာ့နည္းသြားေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။အလင္းေရာင္ျပည္႔ထုပ္လြတ္ေသာအခါ ခုခံမႈတန္ဖိုး သည္ ေအးေန စဥ္ ခုခံမႈတန္ဖိုး၏ တ၀က္ခန္႕ ရွိေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။ယင္းသို႔စမ္းသပ္မႈအ မ်ိဳးမ်ိဳးမွ ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားမွာ သန္႕စင္ေသာ သတၳုမ်ား (pure metals) ေၾကးနီ (copper) သံ (iron) တန္စတင္ (tungsten) စသည္တို႕သည္အပူခ်ိန္ျမင့္တက္လာသည္ႏွင့္ အမွ် ၄င္းတို႕၏ လွ်ပ္စစ္ ခုခံမႈ resistance သည္ လည္းျမင့္တက္လာေၾကာင္းေတြ႕ရသည္
တဖန္ ကာဗြန္ (carbon , electrolytes) ႏွင့္ လွ်ပ္ကာပစၥည္းမ်ား insulating materials. ဥပမာ ေရာဘာ ( rubber) စကၠဴ ၊ စသည္တို႕သည္ အပူခ်ိန္ျမင့္တက္လာသည္ႏွင့္အမွ် လွ်ပ္စစ္ ခုခံမႈေလွ်ာ့နဲလာသည္ကိုေတြ႕ရသည္။
ယူရီကာ (eureka) =(နီကယ္ 40% ႏွင့္ ေၾကးနီ 60% ေရာစပ္ထားေသာ သတၳဳစပ္) ကိုစမ္းသပ္ေသာအခါ အပူခ်ိန္ ေျပာင္းလဲးေသာ္လည္း ၄င္း၏လွ်ပ္စစ္ ခုခံမႈ resistance ေျပာင္းလဲမႈမရွိေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။
ထို႕ေၾကာင့္ ၄င္းသတၳဳစပ္ကို ခုခံမႈအမ်ိဳးမ်ိဳးေျပာင္းလဲစမ္းသပ္ရာတြင္ အပူခ်ိန္ေၾကာင့္ ခုခံမႈမေျပာင္း လဲးေစ လိုေသာ resistance box ျပဳလုပ္ရာတြင္ အသံုးျပဳၾကသည္။အပူခ်ိန္ကိုအမွီျပဳျပီးအရာ၀တၳဳမ်ား၏ လွ်ပ္စစ္ခုခံမႈေျပာင္းလဲးျခင္းမ်ားကို ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါဦးမည္။ ( အသိပညာ ၊ အတတ္ပညာမ်ား ၊ အမ်ားသူငါ ဖြံ႕ျဖိဳး တိုးတက္
ၾကပါေစ။

အပူခ်ိန္ေၾကာင့္ resistance အက်ိဳးသက္ေရာက္ျခင္း။

မီးသီးတလံုးကို rheostat  ႏွင့္ တန္းဆက္ျပီး ၂၃၀ဗို႕ ေပးထားပါ။ မီးသီးငုတ္ ႏွစ္ခုကို ခြျပီး ဗို႕ မီတာတစ္လံုးႏွင့္ ဆက္ထားပါ။ciricuit တေနရာကို ျဖတ္ျပီး ammeter တလံုးႏွင့္တန္းဆက္ထားပါ။ မီးသီး၏အစြန္းႏွစ္ဖက္ရွိ portential ျခားနားျခင္း ကိုဗို႕ မီတာမွ ဖတ္ယူျပီး မီးသီးအတြင္းျဖတ္စီးသြားေသာ current ကို ammeter မွဖတ္ယူနိုင္ပါတယ္။မီးသီး၏ လက္ရွိ resistance ကို ရရန္ ဗို႕မီတာ တြင္ဖတ္ျပီးရေသာ တန္ဖိုးကို တိုင္းထြာေနစဥ္ အခ်ိန္တြင္ Ammeter ဖတ္ရေသာ တန္ဖိုးျဖင့္ စားျခင္းျဖစ္ ရနိုင္ပါသည္။

Ohm ၏ နိယမအယ R=E/I

rheostat ၏ တန္ဖိုးကိုေျပာင္းလဲးေပးျခင္းျဖစ္ မီးသီး အတြင္းျဖတ္စီးသြားေသာ current တန္ဖိုးကိုေျပာင္းလဲးနိုင္သည္။ထိုသို႔ေျပာင္းလဲးျခင္းျဖစ္ မီးသီးအတြင္းရွိ tungsten filament အပူခ်ိန္ ကိုေျပာင္းလဲးေပးနိုင္သည္။ဒီနီးအားျဖစ္ filament ၏ အပူခ်ိန္ အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႕တြင္ resistance အမ်ိဳးမ်ိဳးေျပာင္း လဲးေန သည္ကို သိရွိနိုင္ပါသည္။

AC single phase volts ကေန watts တြက္ပါမယ္။

P =watts

PF=power factor

I=amps

V=volts

ပံုမွန္အားျဖစ္ေတာ့ power factor ကို 0.8 ထားျပီးတြက္ပါတယ္။

ေအာက္မွာက ပံုေသနည္းျဖစ္ပါတယ္။

P_(W) = PF × I_(A) × V_(V)

watt = PF × amp × volt

or

W = PF × A × V

Example

3A ရွိတဲ လွ်ပ္စီးမွာ supply 110 voltage ဆိုရင္

P = 0.8 × 3A × 110V = 264W

DC volts ကေန watts တြက္ခ်က္မယ္။

ဒါေတြဟာရိုးရွင္းတဲတြက္ခ်က္မႈေလးေတြပါ။

P ဟာ watts ကိုစားျပဳျဖစ္ျပီးေတာ့ V ဟာ voltage ျဖစ္ပါတယ္။ I ကေတာ့ Amps လုပ္စီးႏႈန္း ျဖစ္ပါတယ္ ေအာ္ကမွာၾကည္႔ပါ။

P_(W) = V_(V) × I_(A)

watt = volt × amp

သို႔မဟုတ္

W = V × A

Example

3A ရွိျပီးေတာ့ 15V ဆိုရင္ watts ဘယ္ေလာက္ျဖစ္မလဲး။

P = 15V × 3A = 45W

ယေန႕ လူအမ်ားသံုးေနတဲ လွ်ပ္စစ္ ပစၥည္းေတြ နဲ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ ၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ထံမွာ ဖုန္း သို႔မဟုတ္ လူကိုတိုင္ ျဖစ္ျဖစ္လာေရာက္ေဆြးေႏြးနိုင္ပါတယ္။